"romanlar" yani "çingeneler" ile ilgili gerçekleştirmek istediği açılım çerçevesinde 81 il içerisinde yaşayan çingenelerin nüfusları da belirlenmeye başladı. Bu kapsam içerisinde yapılan çalışma sonucunda Çankırı’da yaklaşık 2 bin civarında “roman” bulunduğu  kayıtlara geçti.

ÇİNGENE, RESMİ TABİRLE ESMER VATANDAŞ
Türkiye'de çingeneler, genel olarak "Çingene" adıyla bilinmekle beraber, Osmanlı'dan yakın zamana kadar "Kıptî" adıyla da marufdurlar. Ancak onlar, günümüzde yörelere göre farklı şekilde de adlandırılmaktadır: Erzurum, Artvin, Bayburt, Erzincan ve Sivas çingeneleleri için "Poşa"; Van, Hakkari, Mardin ve Siirt çingeneleri için "Mutrib"; İç Anadolu çingeneleri için "Elekçi" tabirleri kullanılmaktadır. "Esmer Vatandaş" tabiri genellikle resmî dilde kullanılmakla beraber, çeşitli yörelerde de halk tarafından kullanılmaktadır. Akdeniz başta olmak üzere diğer yörelerde de "Arabacı" tabiri kullanılmaktadır. Ankara'daki çingeneler, yerli halk tarafından "Teber" şekilde anılmaktadır. Adana'da bilhassa yankesicilikle uğraşan çingeneler "Cono" ismiyle bilinmektedir. Bulgaristan'dan gelerek Kayseri, Adana, Osmaniye, Sakarya ve Çorum illerinde yerleşen çingeneler için "Haymatlos" tabiri kullanılmaktadır. Erzurum il sınırları içerisinde yaşayan bir grup "Şıhbızınlı" ismiyle anılırken, Yugoslavya, Yunanistan ve Bulgaristan gibi Avrupa ülkelerinden gelerek, Trakya yöresinde yoğunlukta bulunan çingeneler için "Roman" tabiri kullanılmaktadır..

TÜRKİYE’DE NE KADAR ROMAN VAR?
Günümüzde çingeneler, Türkiye'nin hemen her yerinde dağınık olarak yaşıyor. Onların çoğunlukta bulunduğu yerlerin başında Marmara, Ege ve Akdeniz Bölgeleri geliyor. Bunu, Karadeniz, İç Anadolu, Doğu Anadolu ve Güneydoğu Anadolu Bölgeleri izliyor. Bugüne kadar genel nüfus sayımlarında romanlar ayrı bir kayıt tutulmadığından, onların Türkiye'deki kesin sayıları bilinemese de çıkarılan istatistiklere göre, Türkiye çingenelerinin göçerler hariç, genel toplamı 433 bin 940.

ÇANKIRI’DA "ROMAN" SAYISI, 2 BİN CİVARINDA!
Çankırı’da yaşayan romanlar "elekçi" olarak biliniyorlar. Bunlardan nalburiyelik yapanlar da olmasına karşın, çoğunluğu pazarlamacılıkla geçiniyorlar. Ayrıca inci-boncuk, iğne ve yüzük satıcılığı yapanları da var. Ekonomik durumları azımsanmayacak ölçüde oldukça iyi. Hırsızlık olayının bunlar arasında vuku bulmadığı bildiriliyor. Çankırı'da pek çok romanın, yerli halkla entegre olmuş ve çingeneliğini unutmuş halde olduğu görünüyor. Ve son bilgi notu, çocuklarını büyük ölçüde okutuyorlar.

Çankırı dışında en fazla "roman"ın Edirne’de 50 binin üzerinde olurken, İzmir'de 45 bin, Tekirdağ’da 27 bin 700, Bursa'da 26 bin 500, Eskişehir’de 20 bin, Balıkesir’de 14 bin 500, Ankara'da 13 bin 700, Muğla’da 12 bin 500, Antalya’da 9 bin, Adana’da 8 bin, Erzurum’da 7 bin, Kırklareli ve Adapazarı’nda 6 bin, Çanakkale’de 5 bin 800, Konya’da 5 bin 600, Aydın’da 5 bin 400, Samsun ve  Zonguldak’ta 5 bin, İzmit, Kayseri, Osmaniye, Kahramanmaraş ve Manisa’da 3 bin, Malatya ve Gaziantep’de 2 bin 500, Van, Erzincan, Çorum ve Sivas’da 2 bin, Artvin’de bin 700, Hatay ve Tokat’da bin 400, Trabzon ve Elazığ’da bin, Kırşehir ve Ordu’da 600, Denizli’de 500 ve Bayburt’da 200 roman bulunmakta. (Sayısal veriler turkiyecingeneleri.8m.com sitesinden alınmıştır)

BUÇUK HALK ÇİNGENELER
‘‘Yetmişiki buçuk millet vardır dünyada, buçuğu Çingenedir’’ efsanesiyle büyütülen çocuklar Çingeneler hakkında hep peşin hükümlere sahip oldu.. Bütün insanlar hür, haysiyet ve haklar bakımından eşit doğarlar. Akıl ve vicdana sahiptirler ve birbirlerine karşı kardeşlik zihniyeti ile hareket etmelidirler. İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi'nin birinci maddesi böyle başlamıyor muydu? Ama biz onları hep buçuk millet olarak bildik. Öyle öğretildi.