ABD'nin Ankara Büyükelçisi ve Suriye Özel Temsilcisi Tom Barrack, bundan 2 ay önce yaptığı açıklamada Sykes-Picot hatasının nesillere mal olduğunu ve bu dönemin sona erdiğini belirtti. Barrack, "Batı, bir asır önce haritalar, manda yönetimleri, çizilmiş sınırlar ve yabancı yönetimler dayattı. Sykes-Picot Suriye'yi ve daha geniş bir bölgeyi barış için değil emperyal kazanç için böldü. Bu hata nesillere mal oldu. Bunu bir daha yapmayacağız" dedi.

Türk medyası Barrack’ın bu çıkışını alkışlayan ifadelere yer verdi. Odatv ise bu çıkışı "ABD’nin dediği değil yaptığına bak" mottosuyla eleştirdi.

İKİ AY İÇİNDE AĞIZDAKİ BAKLA ÇIKTI

ABD'nin Ankara Büyükelçisi Tom Barrack, bu açıklamasından yalnızca iki ay sonra Zengezur Koridoru konusunda "32 kilometrelik yolu 100 yıllığına bize verin, siz de ortak kullanın" teklifinde bulundu.

Barrack, "Biliyorsunuz, 32 kilometrelik bir yol için tartışıyorlar. Bu artık bir şaka değil. ABD gelip, ‘Tamam, bu işi biz devralalım’ diyor" ifadelerini kullandı.

"32 kilometrelik yolu 100 yıllığına bize verin, siz de ortak kullanın." teklifi sunan Barrack, "Türkiye, tıpkı Azerbaycan ve Ermenistan gibi, tüm bunların ortasında. 32 kilometrelik yol için tartışıyorlar ama bu şaka değil. Bu on yıldır devam ediyor -32 kilometrelik yol. Yani olan şu ki, Amerika gelip diyor ki, ‘Tamam, biz devralalım. 32 kilometrelik yolu bize yüz yıllık bir kira sözleşmesiyle verin', siz de paylaşabilirsiniz.” dedi.

SYKES-PICOT ANLAŞMASI NEDİR?

Anlaşma Birinci Dünya Savaşı sırasında 16 Mayıs 1916'da Britanya ve Fransa arasında gizlice yapıldı.

Anlaşma Osmanlı Devleti'nin Ortadoğu'daki topraklarının paylaşılmasın öngörülüyordu. Orta Doğu'nun bugünkü sınırlarının temeli atıldı.

Irak, Suriye, Lübnan ve Filistin gibi ülkelerin sınırları bu plana göre şekillendi. Ancak etnik ve mezhepsel yapılar dikkate alınmadan çizildiği için anlaşmadaki sınırlar uzun vadeli sorunlara yol açtı.

Sykes-Picot Anlaşması Ortadoğu'nun emperyal çıkarlarla çizilmiş sınırlarını belirleyerek bölgedeki siyasi çatışmaların temelini attı.

Anlaşma, 1917’de Bolşevik Devrimi’nin ardından iktidarı ele geçiren Bolşevikler tarafından ifşa edildi.

ZENGEZUR KORİDORU NEDİR?

Zengezur Koridoru, Azerbaycan ile Nahçıvan Özerk Cumhuriyeti arasında doğrudan kara bağlantısı sağlaması planlanan, jeopolitik ve stratejik açıdan önemli bir ulaşım hattı projesi.

Nüfusunun çoğunluğu Azerbaycan halkından oluşan Nahçıvan, Rusya'daki 1917 Bolşevik Devrimi'nin ardından 28 Mayıs 1918'de bağımsızlığını ilan eden Azerbaycan'ın sınırları içinde kaldı.

Azerbaycan'da Rus ordusunun işgaliyle 1920'de Sovyet yönetimi kurulurken, Sovyetler, Azerbaycan ile Nahçıvan arasındaki toprak parçası olan Zengezur bölgesini Ermenistan'a bıraktı. Böylece Nahçıvan'ın Azerbaycan'ın diğer bölgeleriyle karasal irtibatı kesildi.

Bugün, Azerbaycan'ın batı illeri ile arasında kara bağlantısının bulunmaması, Nahçıvan'ın gelişiminin önündeki en büyük engel olarak gösteriliyor.

Azerbaycan, Rusya ve Ermenistan arasında 2. Karabağ Savaşı sonrasında yapılan üçlü bildiride, Azerbaycan toprakları ile Nahçıvan arasında ulaşım hatlarının açılması maddesi yer alıyor.

Azerbaycan, Zengezur Koridoru olarak nitelendirdiği güzergahın kendi topraklarındaki kısmında demir yolu ve kara yolu çalışmalarını büyük oranda tamamlasa da Ermenistan, Azerbaycan ile kalıcı barışın sağlanması hususunda ilerlemeye rağmen bu konuda henüz adım atmadı.

Bunun üzerine Bakü ve Tahran yönetimi, Nahçıvan'ı İran üzerinden Azerbaycan'ın Batı illerine bağlayacak kara yolu ve demir yolu köprüsünün inşası konusunda anlaştı.

Halihazırda Sovyetler Birliği zamanında aktif olarak kullanılan Nahçıvan'ın Salamalik istasyonundan geçen hat, Ermenistan üzerinden Ağbend'e ulaşsa da 1991'den beri kullanılamıyor.

Zengezur Koridoru'nun Ermenistan'dan geçmesi durumunda söz konusu eski demir yolunda bulunan tünellerin onarılması gerekiyor.

Öte yandan demir yoluna paralel olarak Ermenistan'a, oradan da Azerbaycan'a bağlanan toprak yol bulunuyor. Bu yolun da onarılıp genişletilerek araç geçişine açılması gerekiyor.

Zengezur Koridoru olarak adlandırılan 43 kilometrelik bu yolun tamamlanması durumunda Nahçıvan'dan Azerbaycan'a doğrudan ulaşım sağlanacak, bölge ekonomisi gelişecek.

Nahçıvanlı akademisyenlere göre Zengezur Koridoru'nun açılmasıyla Nahçıvan lojistik merkeze dönüşecek. Koridor, Ermenistan'ın gelişimi için de büyük katkı sağlayacak. Zengezur Koridoru açıldığında Türkiye, Rusya pazarına Azerbaycan üzerinden dahil olacak.

Zengezur Koridoru'nun hayata geçirilmesiyle Türk Dünyası’nın ticari, lojistik ve siyasi bağları güçlenecek.

ERDOĞAN NE DEDİ?

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan da, Zengezur Koridoru'nu da en kısa sürede hayata geçirerek, dost ve kardeş Azerbaycan'la kara yolu ve demir yolu irtibatını Nahçıvan üzerinden kesintisiz hale getireceklerini aktarmıştı.

Erdoğan, "Komşumuz İran'ın da dahil olacağı ortak projelerle bölgemizi inşallah bir barış ve refah havzasına çevirmeyi istiyoruz. Kimseyi dışlamadan ve dışarıda bırakmadan bu süreci yöneteceğiz." değerlendirmesinde bulunmuştu.