ARHAVi’nin 5 köyünü kapsayan Pilarget Havzası’nda yapılmak istenen Saka I ve Saka II hidroelektrik santral projelerine verilen çevresel etki değerlendirme (ÇED) olumlu raporuna itiraz eden köylüler ve çevre dernekleri 2019 yılında dava açtı.

Sözcü'den İsmail Akduman'ın haberine göre; Bölge halkı, HES’lerin doğanın dengesinin bozacağını, deredeki canlıların yaşamını ve tarımı bitireceğini, AFAD İl Bölge Müdürlüğü raporlarında da bölgenin ‘heyelan bölgesi’ olduğunu belirttiğini ve Birinci Dünya Savaşı sırasında Balıklı’da 940’a Osmanlı askerinin şehit düştüğünü ileri sürerek HES projelerine verilen ÇED olumlu raporunun iptalini talep etti.

Rize İdare Mahkemesi, geçen yıl Şubat ayında verdiği kararda Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından verilen ÇED Olumlu kararını iptal etti.

YEREL MAHKEME KARARINDA DİRENDİ

Şirket, yerel mahkemenin kararına itiraz ederek davayı Danıştay’a taşıdı. Danıştay, Rize İdare Mahkemesi'nin kararını bozarak dosyayı ilgili mahkemeye geri gönderdi.

Mahkeme, daha önce verdiği iptal kararında direnerek Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından AB Enerji Üretim Şirketi'nin projesi için 2013 yılında verilen ÇED olumlu raporunu geçen Haziran ayında ikinci kez iptal ederken;

"Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı Çevresel Etki Değerlendirmesi İzin ve Denetim Genel Müdürlüğü tarafından verilen 06.06.2013 tarih ve 3012 sayılı ‘Çevresel Etki Değerlendirmesi Olumlu' kararında, dava konusu alanda yapılacak HES faaliyetlerinin toz, gürültü, patlama etkileri, hafriyat depolama alanları için seçilen yer ve kapasite oranları, dere morfolojisinin ve su kalitesinin bozulması, yeraltı suları, arıcılık faaliyetleri, can suyu, tarım faaliyetleri, ormancılık, erozyon, heyelan alanlarına yakınlık, endemik bitki ve hayvan türlerinin bulunduğu bölgede yaşayan insanlar-hayvanlar-bitki ekosistemine kabullenilemez sınırlarda zarar vereceği, santral binaları ve enerji iletimi ile ilgili tesisler, depolama sahaları gibi tüm ünitelerin Sevail ve Üçırmaklar gibi farklı dereler üzerinde olmasına ve bu derelerin farklı alt havzalarda yer almasına karşın, reliyef özellikleri ile klimatik-edafik, biyotik değerlendirmeleri ayrı ayrı yapılması gereken projenin aynı ÇED sürecine tabi tutulmasının projenin yürütülmesini, teknik ve idare sel denetimini zora sokacağı; bu durumda Artvin ili Arhavi ilçesi Sevail ve Üçırmak Dereleri üzerinde kurulması planlanan Saka I-II Regülatörü ve HES Projesi'yle ilgili olarak Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı Çevresel Etki Değerlendirmesi İzin ve Denetim Genel Müdürlüğü tarafından verilen 06.06.2013 tarih ve 3012 sayılı ‘Çevresel Etki Değerlendirmesi Olumlu' kararında hukuka ve mevzuata uyarlık bulunmadığı sonuç ve kanaatine ulaşılmıştır" ifadelerini kullandı.

DANIŞTAY BU KEZ KARARI ONADI

Yerel mahkemenin bu kararının ardından da şirket, bir kez daha Danıştay'a başvurdu. Ancak bu kez Danıştay, HES projelerinin iptali için karar aldı. Kararda, "Rize İdare Mahkemesince verilen 16.06.2022 tarihli kararın iptaline ilişkin kısmı ve bu kısmın dayandığı gerekçe hukuk ve usule uygun olup, bozulmasını gerektirecek bir sebep bulunmadığından, temyiz istemlerinin reddi ile anılan kararın temyiz edilen kısmının onanmasına, dosyanın adı geçen mahkemeye gönderilmesine, karar ve düzeltme yolunun kapalı olduğunun duyurulmasına oy birliğiyle karar verildi" denilerek yerel mahkemenin kararını onadı.