İşsizlik yeniden artışa geçerken, İşsizlik Sigortası Fonu’nda biriken 427.4 milyar liralık kaynağın çok az bir bölümü emekçiye işsizlik ödeneği olarak veriliyor. Ödenek için başvuran 100 işçiden sadece 47’si bu ödeneği alabiliyor. Diğer yandan fondan işverenlere milyarlarca lira teşvik ve destek ödemesi yapılıyor. Fonda biriken paranın faizinden bile milyarlarca lira gelir elde ediliyor. CHP, işsizlik ödeneğinin daha ulaşılabilir olması ve miktarın artırılması için Meclis’e yasa teklifi sundu.

Cumhuriyet'ten Mustafa Çakır'ın haberine göre; İşsizlik Sigortası Fonu, yüzde 1 işçi, yüzde 2 işveren, yüzde 1 de devlet katkısından oluşuyor. İşçinin ücretinden her ay fona kesinti yapılıyor. Fon varlığı nisan itibariyle 427.4 milyar liraya ulaştı. 4 ayda işçi ve işveren primlerinden 68.9 milyar lira, devlet katkısından da 22.9 milyar lira gelir elde edildi. Fona 43.1 milyar lira da faiz geliri sağlandı.

İŞÇİYE DEVEDE KULAK

Bu devasa kaynağa karşın işçilere işsiz kaldıklarında verilen ödenek "devede kulak" kaldı. Bu yılın 4 ayında işsizlik ödeneği olarak 24.4 milyar lira ödendi. Buna karşın aktif işgücü programları için 14.2 milyar lira, işbaşı eğitim programları için 10.3 milyar lira aktarıldı. İşverenlere teşvik ve destek ödemeleri için ise fondan 26.7 milyar lira çıktı.

BÜYÜK BÖLÜMÜ TAHVİLDE

Nisan sonu itibarıyla fon varlığının yüzde 75.60’ı (323.1 milyar lira) tahvilde, yüzde 22.85’i (97.6 milyar lira) mevduatta ve yüzde 1.55’i (6.6 milyar lira) Takasbank Para Piyasası’nda değerlendiriliyor.

CHP’DEN YASA TEKLİFİ

CHP Manisa Milletvekili, TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu üyesi Ahmet Vehbi Bakırlıoğlu, Meclis’e yasa teklifi verdi. Teklif ile İşsizlik Sigortası Fonu’nun işsizler için daha erişilebilir ve adil hale getirilmesi hedefleniyor. Bakırlıoğlu, fonda 428 milyar liraya yakın kaynak olduğuna, yalnızca bu yılın ilk dört ayında 43.1 milyar lira faiz geliri elde edildiğine dikkat çekti. Ancak fondan yapılan harcamaların büyük bölümünün işverene teşvik olarak verildiğine işaret eden Bakırlıoğlu, 2024 yılı boyunca işverene yapılan ödemelerin 71 milyar lira olduğunu, buna karşılık işsizlik ödeneği için yalnızca 45.7 milyar lira aktarıldığını söyledi.

100 KİŞİDEN 47’Sİ ALABİLDİ

İŞKUR verilerine göre, nisan ayında 469 bin kişinin işsizlik ödeneği aldığını aktaran Bakırlıoğlu, "3 milyondan fazla işsizin yalnızca yüzde 15’i bu ödenekten yararlanabiliyor. 2024 yılında başvuran her 100 kişiden sadece 47’si maaş alabilmiş. Bu tablo, fonun kapsayıcılıktan uzaklaştığını net biçimde ortaya koyuyor" dedi.

TEKLİFTE NE VAR?

Bakırlıoğlu’nun Meclis’e sunduğu yasa teklifi, işsizlik ödeneğine erişim için aranan şartların hafifletilmesini ve ödenek miktarının artırılmasını öngörüyor. Teklife göre, işsizlik ödeneği almak için gerekli olan son 3 yılda 600 gün prim ödeme şartı 360 güne indiriliyor. Ayrıca, ödenek bağlama oranı yüzde 40’tan yüzde 60’a çıkarılıyor. Bakırlıoğlu, bu düzenlemeyle fonun yeniden işsizler lehine yapılandırılmasını amaçladıklarını vurguladı. Bakırlıoğlu, şunları söyledi:

"Bugün işsiz kalan milyonlarca yurttaşımız İşsizlik Sigortası Fonu’ndan faydalanamıyor. Oysa bu fon, işsiz kalınan günler için var. 500 milyar liraya yaklaşan bir fondan işsizler faydalanamıyor ama işveren her yıl teşviklerle destekleniyor. Ekonomik sıkılaşmanın istihdamı daraltacağı bir dönemdeyiz. Bu nedenle işsizlik ödeneğinin kapsamı genişletilmeli, aylık ödemeler artırılmalıdır. Bu kanun teklifini, işsizlerimizin geçim mücadelesine katkı sunmak ve sosyal devlet ilkesini hatırlatmak için verdik."