TÜRKİYE’nin tarımsal üretim ve hayvancılığının bel kemiği olan mera alanları alarm veriyor. 1940’lı yıllarda 44 milyon hektar olan mera varlığı, 1970 yılında 21,6 milyon hektar seviyesine 2024 itibarıyla 13,2 milyon hektara kadar düştü.

Nefes'ten Dilan Kutlu'nun haberine göre; Tarım ve Orman Bakanlığı verilerine göre, son 50 yılda ülke genelinde her iki meradan biri kayboldu. Mera Kanunu’nun hedefi, meraların ıslah edilmesi ve sürdürülebilir biçimde kullanılmasıydı.

Ancak Sayıştay’ın 2024 yılında Tarım ve Orman Bakanlığı’nda yaptığı denetimler, mevzuatın sahada gerektiği gibi uygulanmadığını ortaya koydu. Denetim raporuna göre, köy ve belediyeler tarafından toplanan mera gelirleri takip edilmiyor. Amacına uygun kullanılmıyor.

YASAL OLARAK NETLEŞMELİ

Sayıştay’ın raporunda, "Mera, yaylak ve kışlaklardan elde edilen gelirlerin izlenmediği ve ıslah amacıyla kullanılmadığı" vurgulandı. 2023 yılında 77 belediyede 18,2 milyon TL, 2024 yılında ise 66 belediyede 20,8 milyon TL mera geliri elde edildi.

2024 yılı sonunda 30 belediyenin toplam 8,7 milyon TL alacağı bulunduğunu, ancak bu paraların mera ıslahına harcanmadığını tespit etti. Raporda, Tarım ve Orman Bakanlığı’na yönelik ise, "Mera Yönetim Birlikleri kurulmalı. Gelirlerin nasıl kullanıldığı netleştirilmeli. Belediyelerde ve köy sandıklarında bekleyen milyonlarca liralık kaynak, mera projelerinde kullanılmalı" önerisinde bulunuldu.

BİR YILDA SADECE BİR PROJE YAPILDI

1998’de çıkarılan Mera Kanunu ile meraların ıslah edilmesi ve sürdürülebilir kullanımı için düzenlemeler yapıldı. Ancak uygulamadaki aksaklıklar ve mevzuatın gerekliliklerinin takibinin yapılamaması hayvancılık için yaşamsal önemde olan meraların gelişmesini de engelliyor.

Sayıştay denetçileri, 2024 yılında Türkiye genelinde yalnızca Tokat ilinde bir adet mera ıslah projesi yürütüldüğünü ortaya koydu. Sayıştay, bu durumun Mera Yönetim Birlikleri'nin kurulamaması ve köy-belediye hesaplarında biriken kaynakların harcanma mekanizmasının belirsizliği nedeniyle ortaya çıktığını belirtti.