DÜNYADA baş belası olarak anılan kahverengi kokarca, 2017’de Türkiye’ye Gürcistan sınırından giriş yaptı. En çok hasarı da fındığa verdi. Fındık rekoltesinin yüzde 40'ını yok etti, fiyatların ikiye katlanmasına neden oldu. Şimdi Karadeniz sınırını da aşıp Ege, Marmara ve Akdeniz’e kadar ilerledi.

Nefes'ten Songül Dalgıç Bilgili'nin haberine göre; Ziraat Mühendisleri Odası Trabzon Şube Başkanı Cemil Pehlevan, kahverengi kokarcanın artık yerel bir tarım sorunu değil, ülkenin gıda güvenliğini tehdit eden bir kriz haline geldiğini söyledi. Pehlevan, "Bu bir pandemi. Resmen afet kapsamına alınması için dilekçemizi verdik" diye konuştu.

MÜDAHALE GECİKTİ

2017’de yapılan uyarılara rağmen geçen seneye kadar baskın bir mücadele yapılmadığını, son dönemde evlere kadar girdiğini kaydeden Pehlevan, "Böceğin inanılmaz bir çoğalma hızı var, yaşayabileceği bitki sayısı çok fazla" diye konuştu. Pehlevan, Marmara ve İç Anadolu’ya yayıldığını, asıl tehlikenin sıcak iklimli Ege ve Akdeniz bölgelerinde olduğunu aktararak, "Seneye bir çok ilde patlayacak. Bu hızla giderse yakın zamanda komşu ülkelerin de sorunu olacak" dedi.

EN BÜYÜK ZARAR FINDIKTA

Kokarca en büyük zararı fındığa verdi. Pehlevan, 600 bin ton civarında beklenen rekoltenin 459 bin tona düştüğünü kaydederek, "Fındığın beşte ikisi kaybedildi. Kalan ürünün de kalitesi düşük, içi bozuk. TMO’nun 195 TL olarak açıkladığı fiyat, serbest piyasada 380 TL’ye çıktı. Bu artış daha da sürecek" dedi. Pehlevan, istilanın tüketiciyi de etkileyeceğini belirterek, "Temel gıdalarda erişim zorlaşacak. Hem fiyatlar yükselecek, hem de ilaç kalıntıları ve sağlık riskleri artacak" uyarısı yaptı. Pehlevan, Tarım Bakanlığı’nın koordinasyonunda ilgili kurumlarla topyekün bir mücadele gerektiğinin altını çizdi.

FINDIĞI 20 GÜNDE KURUTUYOR

Fındık bitkisinin kökünü 20 günde kurutabilen kokarca, günde 30 kilometre uçabilir. Kahverengi kokarcayla mücadelede en etkili yöntemlerden biri Çin’den getirilen samuray arısı ile biyolojik mücadele. Ancak bunun etkisinin görülmesi için 5 yıllık bir süre gerekiyor. TMMOB Ziraat Mühendisleri Odası Genel Başkanı Baki Remzi Suiçmez, "Kaybedecek zamanımız yok. Anında müdahale şart. Yoksa hem üretici, hem tüketici kaybedecek" dedi. Öğrencilere kahverengi kokarca ölüsü getirene bisiklet verilmesi yönündeki kampanyaları da eleştiren Suiçmez, "Bu iş çocuklara havale edilemez. İşi sulandırmak yerine ciddi, bilim temelli mücadele şart. Tarım il müdürlükleri ve uzman kadrolar işin başında olmalı" dedi.

BİR SEZONDA 3 BİN YUMURTA BIRAKIYOR

Kahverengi kokarca, tarımsal üretimde önemli ölçüde kayıplara neden olan tahripkâr, istilacı bir zararlı. Meyve ve sebzelerde emgi yaparak birçok ürün için verim ve kalite kaybı riski oluşturuyor. İnsan sağlığı için tehlike oluşturmazken, kışlamak için özellikle ev, depo gibi korunaklı alanları tercih ettiği için fiziki rahatsızlık oluşturuyor. Bir yaprağın üzerine tek seferde 28 yeşil yumurta bırakıyor. Dişi bir sezonda ise 3 bin yumurtaya kadar çıkıyor.