
Metin YILMAZ
Türkiye’nin ilk İslami çocuk gazetesi: TOMURCUK
Şair, yazar, ressam, yayıncı Mustafa Yazgan’la, Akabe yayınevinde Cahit Zarifoğlu vasıtasıyla tanıştım.
Necip Fazıl'ın zaman zaman kendi yerine konuşmacı olarak gönderdiği ve bu vesileyle Türkiye’de dolaşmadık şehir ve kasaba bırakmayan Mustafa Yazgan; Ulus Rüzgârlı sokaktaki Gaye Matbaası’nda kendisine tahsis edilen küçücük ofiste bir çocuk gazetesi çıkarmak için kollarını sıvar... O zaman Tarım Bakanlığı Teftiş Kurulu'nda görev yapan babama telefon ederek, beni de Rüzgârlı sokağa çağırır. Bu çağrıya icabetle Cumhuriyet döneminde çıkacak ilk İslami Çocuk gazetesinin kadrosuna ben de dâhil oldum. Kendi bant karakterim Dobiş'in yanı sıra Mustafa abinin talep edeceği çizimler için anlaştık...
Yazgan’a göre bir ölüm-kalım mücadelesi veren Türkiye’mizin garip ve sahipsiz çocuklarına vatan sevgisini aşılamak büyüklere düşen önemli görevlerdendir. Ülkemizi haritadan silmek, vatanımızı bölmek isteyen düşmanlarımızın en büyük hedeflerinin başında çocuklarımız ve gençlerimiz gelmektedir. Milletimizin istikbali olan çocuklarımızı tembelliğe, başıboşluğa, terbiyesizliğe, gevezeliğe ve benzeri kötü yollara sevk etmek isteyenlere karşı mücadele etmek elzemdir. Bu sebeple çocukların imdat isteyen ellerinden tutmak, onları kurtarmaya çalışmak bir vazifedir(1). Gazetede yer alan yazı ve şiirlerin ortak hedefi saf çocuk dimağının millî ve manevî değerlerle beslenmesini sağlamaktır.
1978-1980 yılları arasında yayınlanan Tomurcuk’un kuruluş amacı millî kültürümüzü ve Türk-İslâm medeniyetini çocuklara anlatmaktır. İki yıllık kısa yayın ömrüne 22 sayı sığdıran Tomurcuk Ahlaki Çocuk Gazetesi’nin çıktığı yıllar, basım tarihimizdeki ekonomik kırılmalardan birinin yaşandığı kritik bir dönemdir. İki yıl boyunca çocuk yayıncılığında adından övgüyle söz ettiren 12 bin tirajlı, 4 bin aboneli gazete, ekonomik sebeplerden ötürü kapanmak zorunda kalmıştır.
Özellikle çocuk edebiyatı sahasındaki ciddi gayretleriyle tanınan Mustafa Yazgan; devlet bürokrasisinde görev almış, çevirmenlik ve yayıncılık yapmış, kitaplar yazmış önemli bir kültür adamıdır. Tomurcuk sayesinde yakinen tanıma bahtiyarlığına eriştiğim Mustafa Yazgan çok düzgün, samimi, namuslu, hep pozitif, çocuk kalpli bir insandı...
Gaye Matbaası’ndaki ofise çizimlerimi teslim etmeye son gittiğimde, gözlerinin kızarmış ve dolu dolu olduğunu görünce; "Abi ne oldu, neyin var?" diye sordum. "Metin'im mevcut durumda devam edemeyeceğiz. Abonelerimizle helalleşmek için 2 sayı daha çıkmamız gerekiyor... Kimsenin üzerimde tek kuruş hakkı kalmamalı..." dedi.
Öğretmenliğimin ilk yılıydı, çok naif bir şahsiyet olan öğrenci velim Oğuz Öztepe, Turkish Daily News’in matbaa müdürüydü... Oğuz Beye Tomurcuk’un dolayısıyla da Mustafa abinin içinde bulunduğu sıkıntılı durumu anlatıp; okurlarıyla helalleşebilmesi için matbaalarında bir veda sayısı yayınlayabilmesine yardımcı olmasını rica ettim. Oğuz bey gazetenin hikâyesine çok üzüldü ve "Hadi gidelim hocam..." dedi. Mustafa abiyi Seyranbağları’ndaki evinden alıp Eskişehir yolu üzerindeki matbaaya geçtik. Oğuz bey, patronla görüştürdü. O da çok etkilendi ve güler yüzle "Bir değil iki sayı çıkarın! Yeter ki siz daha fazla üzülmeyin Mustafa bey. Sizin ne kadar yüksek karakterli bir insan olduğunuzu biliyorum ben..." diye iltifatta bulundu.
Tomurcuk, bu görüşmeden sonraki yayınıyla abonelerine ve okurlarına veda ederek basın tarihimizdeki yerini aldı.
Tomurcuk’un sayfaları şiir, bulmaca, masal, hikâye, karikatür gibi çocuk edebiyatının önemli yazılı ve görsel unsurlarıyla zenginleştirilmiştir. Özellikle hikâye ve şiir bölümlerinde batı edebiyatından yapılan hikâye çevirileri, Dede Korkut Hikâyeleri ve millî şuuru aşılayan şiir örnekleri dikkat çekicidir.
Tomurcuk’un eğlenceli köşelerinden olan karikatür bölümü Dobiş, Metin Yılmaz’ın çizimiyle karşımıza çıkar. Dobiş karakteri pratik zekâsıyla güldürücü ve düşündürücü bir profil çizer(2). Dobiş, gazeteden bağımsız resimli roman kitabı olarak da yayınlanmıştır.
12 Eylül İhtilali’nin mağdurları arasında yer alan Mustafa Yazgan, 1980’de Milli Selamet Partisi MKYK üyeliğine seçildiği için, 10 ay Mamak Cezaevi’nde hapis yatar. Yazgan, cezaevi sonrası politikadan çekilir, 1982 yılında Ankara'dan ayrılarak Kocaeli'ne yerleşerek tüm zamanını yazı ve yayın faaliyetlerine ayırır.
Tomurcuk Ahlâkî Çocuk Gazetesi’nin tüm sayıları Mustafa Yazgan’ın gazete arşivini hibe ettiği ve fiilen de görev aldığı İDP (İslamcı Dergiler Projesi) kapsamında dijital ortama aktarılmıştır.
16 Kasım 1940’ta Gaziantep’te dünyaya gelen Yazgan, 06 Aralık 2021 tarihinde vefat etti. Rahmetliyle en son 2002 yılında Keçiören’de verdiği konferansta bir araya gelmiştik. Allah kıymetli hizmetleri için ondan razı olsun, mekânını cennet eylesin.
___________________
(1) (2) DergiPark Akademik Edebi Eleştiri Dergisi, 1 Aralık 2023 272-284.Serap Tanyıldız Dr. Öğretim Üyesi, Dicle Üniversitesi, Edebiyat Fakültesi